Newsy

Wykład dr hab. Łukasza Okruszka „Samotność – choroba cywilizacyjna XXI wieku?”

Poczucie samotności, definiowane jako rozdźwięk między liczbą i jakością relacji społecznych, które mamy i które chcielibyśmy mieć, w ostatnich dwóch dekadach znalazło się w centrum zainteresowania neuronauki społecznej. Co więcej, z uwagi na istotne negatywne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i fizycznego samotność coraz częściej zaczyna być postrzegana jako problem zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście zmian w funkcjonowaniu społecznym związanych z pandemią. Jednocześnie dostępna wiedza na temat mechanizmów leżących u źródeł negatywnego wpływu samotności na zdrowie jest relatywnie niewielka.

Już jutro o 18 na kanale Copernicus Center na YouTube dr hab. Łukasz Okruszek, prof. IP PAN opowie o badaniach prowadzonych w naszej Pracowni w ramach 'Projektu Samotność’, dotyczących mechanizmów łączących poczucie samotności z procesami poznawczymi i fizjologicznymi. Zapraszamy do oglądania!

Tutorial Statystyki Bayesowskiej 2

Pierwsza część wprowadzenia do statystyki bayesowskiej spotkała się z ogromnie entuzjastycznym przyjęciem z Waszej strony, więc bardzo miło jest nam poinformować, że mgr Szymon Mąka stworzył już drugą część!

Tym razem możecie dowiedzieć się więcej o jednej z najpopularniejszych metod numerycznej estymacji modeli bayesowskich, czyli MCMC (Markov Chain Monte Carlo). Pod poniższym linkiem znajdziecie zarówno wstęp teoretyczny, jak i praktyczny przykład zastosowania i dalszej diagnostyki wyników modelu.

Zachęcamy do śledzenia Sortownia Wiedzy, gdzie publikowane są na bieżąco wszystkie nowe materiały!

Wywiad w ramach Kongresu 590

Po udziale w czwartkowej debacie na temat samotności odbywającej się w ramach Kongresu 590 dr hab. Łukasz Okruszek został zaproszony do udzielenia wywiadu razem z Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej, Barbarą Sochą.

https://rzeszow.tvp.pl/64583066/kongres-590-barbara-socha-ministerstwo-rodziny-i-polityki-spolecznej-prof-lukasz-okruszek-instytut-psychologii-pan

Panel o samotności w ramach Kongresu 590

Wczoraj dr hab. Łukasz Okruszek wziął udział w panelu dyskusyjnym z udziałem Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej Barbary Sochy, prof. Elżbiety Mączyńskiej i dyrektora Instytutu Pokolenia Michała Kota, który dotyczył problematyki samotności. Panel odbywał się w Rzeszowie w ramach siódmej edycji Kongresu 590. W ramach panelu dr hab. Okruszek wskazywał m.in. na złożoność problematyki samotności i konieczność badania tego problemu w kontekście zdrowia publicznego. Liczymy, że problematyka sygnalizowana w ramach panelu oraz naszych badań znajdzie odzwierciedlenie w dalszych działaniach nakierowanych na dogłębne zrozumienie tego zjawiska i przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom.

Tutorial Statystyki Bayesowskiej

Czy hasło „statystyka bayesowska” powoduje u Ciebie gwałtowną reakcję współczulnego układu nerwowego, skutkującą natychmiastową chęcią ucieczki? A może Twoje zaintrygowanie tematem miesza się z niepewnością gdzie i jak zacząć przygodę z Tomaszem Baysem?
Nasz doktorant, mgr Szymon Mąka (który jest jednym z największych pasjonatów statystyki jakich znamy) napisał świetny tutorial statystyki bayesowskiej właśnie z myślą o osobach stawiających pierwsze kroki w tym temacie! Co szczególnie ważne, czytelnik jest wprowadzany w zagadnienie stopniowo, z użyciem ilustracyjnych przykładów i fragmentów kodu w środowisku R, co bardzo pomaga ośmielić się do dalszej eksploracji.
Kolejne części tutorialu będą publikowane w ramach serii Statystyczne Dygresje, która stanowi jeden z filarów działaności Sortowni Wiedzy. Sortownia Wiedzy to inicjatywa, której współzałożycielem jest mgr Mąka, zajmująca się redystrybucją nauki, co, jak tłumaczą autorzy, „znaczy, że nie tyle chcemy ją popularyzować, co raczej przekazywać dalej, umieszczać w nowych kontekstach. Chcemy ułatwiać dostęp do nauki, pokazywać jak z niej korzystać i oferować wskazówki na temat tego, jak poruszać się w świecie nauki.”.
Całym labowym sercem wspieramy te idee i gorąco polecamy śledzenie działalności Sortowni Wiedzy oraz korzystanie z oferowanych w niej zasobów!

Nowy artykuł

Styk skroniowo-ciemieniowy (temporoparietal junction; TPJ) to jeden z kluczowych regionów mózgu odpowiedzialnych za zdolność mentalizacji, czyli prawidłowego odczytywania emocji, zamiarów i przekonań innych osób.
W najnowszym artykule pt. „Does the TPJ fit it all? Representational similarity analysis of different forms of mentalizing”, którego współautorem jest dr hab. Łukasz Okruszek, poddano analizie aktywność regionów mózgu związanych z mentalizacją podczas wykonywania zadań opartych na procesach niższego rzędu (np. interpretacja gestów) lub wyższego rzędu (np. test fałszywych przekonań).
Wyniki badania wskazują intrygujące różnice pomiędzy prawym a lewym TPJ w zakresie jego tylnej części – podczas gdy w jego lewej części dostrzeżono odmienne wzorce aktywności neuronalnej dla zadań wymagających przetwarzania niższego lub wyższego rzędu, w prawej części nie zaobserwowano takiego efektu.
Może to oznaczać, że tylna część prawego TPJ bierze udział w podstawowych procesach mentalizacji niezależnie od poziomu przetwarzania, natomiast aktywność lewej jest ściśle związana ze stopniem złożoności przetwarzanych informacji.
Chapeau bas Karolina Golec i Agnieszka Pluta! Dziękujemy za owocną współpracę z niezastąpionym The Mind Lab UW!

Nowy artykuł

Czy postawy wobec kontrowersyjnych treści naukowych są dostrzegalne na poziomie neuronalnym?

W najnowszym artykule pt. „Climate change, vaccines, GMO: the N400 effect as a marker of attitudes toward scientific issues.“ dr hab. Łukasz Okruszek i mgr Aleksandra Piejka prezentują badanie przeprowadzone we współpracy z prof. Dariuszem Jemielniakiem i dr Natalią Banasik-Jemielniak.

W ramach badania pokazywano uczestnikom słowa związane z kontrowersyjnymi i niekontrowersyjnymi zagadnieniami naukowymi, które zestawione były z pozytywnymi i negatywnymi przymiotnikami. Jednocześnie aktywność neurofizjologiczna uczestników monitorowana była przy pomocy elektroencefalografu (EEG). Badaczy interesował przede wszystkim potencjał wywołany N400, czyli jeden z komponentów EEG, którego zwiększoną amplitudę można zaobserwować w odpowiedzi na niespójne semantycznie pary wyrazów (np. „nóż – mądry”, „morze” – „twarde”). Wyniki przedstawionego badania wskazują, że amplituda potencjału N400 była większa w reakcji na zestawienie sformułowania „technologia GMO” z zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi przymiotnikami, niż w reakcji na jakiekolwiek inne zestawienia wyrazów.Co więcej, większa ogólna wiedza naukowa uczestników była pozytywnie powiązana z postrzeganą zgodnością pozytywnych słów z energią jądrową (zagadnieniem najmniej uczestnikom znanym), podczas gdy zwiększona wiara w twierdzenia pseudonaukowe była negatywnie związana z postrzeganą zgodnością pozytywnych przymiotników z kontrowersyjnymi tematami naukowymi.Wyniki te sugerują, że dane neurofizjologiczne mogą dostarczać nam dodatkowych informacji na temat postrzegania zagadnień naukowych.

Artykuł jest dostępny w czasopiśmie PlosONE: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0273346

W sidłach nawyku

Komu z nas nigdy nie zdarzyło się wracać do domu, żeby sprawdzić czy aby na pewno zamknęliśmy drzwi?

Uwielbiane przez nasz mózg nawyki mogą mieć zarówno pozytywny, jak i szkodliwy wpływ na nasze funkcjonowanie – zrozumienie schematu ich powstawania i utrzymywania może jednak znacznie ułatwić wykorzystywanie ich na naszą korzyść. W swojej najnowszej książce Russell A. Poldrack bada, czym jest nawyk, skąd się bierze i jak powstaje. Opisuje mechanizm jego działania i sprawdza, które bodźce zewnętrzne sprawiają, że zaczynamy działać automatycznie. Wyjaśnia, dlaczego przełamanie nawyku jest tak trudne i jak się do tego skutecznie zabrać. Wybiega też w przyszłość i zapowiada, jak dzięki rozwojowi neuronauki będziemy mogli hakować własne mózgi.

Książką została objęta patronatem medialnym Instytutu Psychologii PAN i jest już dostępna w przedsprzedaży! Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej albo zamówić książkę przedpremierowo, kliknijcie proszę w poniższy link! https://bit.ly/3UpcXnr

XXIV Kongres Polskiego Towarzystwa Neuropsychologicznego

Kierownik Pracowni, dr hab. Łukasz Okruszek, został zaproszony do przedstawienia wykładu plenarnego na XXIV Kongresie Polskiego Towarzystwa Neuropsychologicznego. Jego wystąpienie pt. „Jak samotność wpływa na przetwarzanie informacji społecznych? Od aktywności neuronalnej przez markery fizjologiczne do codziennego funkcjonowania” odbędzie się 24 września o 11:30 na Uniwersytecie Gdańskim.

Pełny program wydarzenia jest dostępny na stronie internetowej Kongresu:
https://ptneur2022.ug.edu.pl

Fun fact – dokładnie 10 lat temu nasz Kierownik brał udział w tymże Kongresie jako doktorant przedstawiając swój pierwszy poster naukowy!