Newsy

Poszukujemy dwóch osób na stanowisko doktoranta/ki w ramach projektu SONATA BIS!

• Tytuł projektu: „Samotny i samolubny? Podejmowanie decyzji w sferze społecznej i samotność – badania z użyciem metod multimodalnego neuroobrazowania i próbkowania doświadczeń”
• Kieronik: dr. hab. Łukasz Okruszek, prof IP PAN
• 5000 zł/miesiąc wypłacane w formie stypendium przez 48 miesięcy
• Nadsyłanie zgłoszeń : 18. sierpnia 2023 (do godziny 12.00).

Poniżej pełna treść ogłoszenia:

http://www.neuronauka-spoleczna.pl/wp-content/uploads/2023/07/ogloszenie_phd_sonatabis.pdf

W sobotę 17 czerwca odbyła się uroczystość wręczenia prestiżowych stypendiów START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej dla najwybitniejszych młodych naukowców w Polsce. Mgr Aleksandra Piejka odebrała dyplom w towarzystwie promotora, prof. Łukasz Okruszka. Jeszcze raz serdecznie gratulujemy!

Aleksandra Piejka starała się odpowiedzieć na to pytanie w ramach cyklu wykładów prowadzonych przez Politechnikę Białostocką dotyczących zdrowia psychicznego. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, która przedstawia niektóre z zagadnień zawartych w wystąpieniu!

Na konferencji Association for Psychological Science, która odbyła się w Waszyngtonie, zaprezentowaliśmy cztery postery:

• Social Threat Hypervigilance or Common Method Bias? Testing the Association between Loneliness and Social Threat Monitoring Using Self-Report and Performance-Based Measures (Ł. Okruszek, A. Piejka, M. Wiśniewska, M. Chrustowicz, S. Mąka)
• Loneliness Is Related to Lower Emotional Granularity, Higher Negative Affect Intertia and More Fluctuations of Positive Affect (A. Piejka, M. Wiśniewska, Ł. Okruszek)
• Short-Term Loneliness Induction Has an Impact on the Social Brain Network and Parasympathetic Regulation (M. Wiśniewska, A. Piejka, Ł. Okruszek)
• Lonely and Selfish? Meta-Analysis of the Relationship between Loneliness and Prosociality. (M. Malon, K. Gajos, Ł. Okruszek)

W ostatnim czasie dr hab. Łukasz Okruszek był gościem podcastu Narodowego Centrum Nauki, w którym dyskutowano sytuację młodych naukowców, a także o centralizacji nauki w Polsce. Zapraszamy do słuchania!

Tym razem przyjrzeliśmy się percepcji ruchu biologicznego, a wyniki opublikowaliśmy w czasopiśmie „Social Neuroscience”.

Percepcja ruchu biologicznego dotyczy naszej zdolności do odbierania, rozpoznawania i interpretowania ruchu osób i zwierząt. Jest to niezwykle istotna umiejętność, ponieważ pozwala nam odróżniać obiekty nieożywione od żywych istot (nikt nie chciałby pomylić węża z kijem). Ponadto, odgrywa ona kluczową rolę w naszej codziennych interakcjach społecznych i komunikacji.

Nasz mózg potrafi wykrywać subtelne cechy ruchu, takie jak kierunek, prędkość, płynność czy rytm, a następnie przetwarzać te informacje w celu identyfikacji i zrozumienia postaci oraz ich intencji. Robimy to tak doskonale, że jesteśmy w stanie wykrywać ruchy i intencje już na podstawie ruchu punktów świetlnych.

W naszym badaniu prezentowaliśmy uczestnikom animacje stworzone z punktów świetlnych, na których widoczna była osoba wykonująca czynności indywidualne (np. przysiady), gesty komunikacyjne (np. pozdrowienie ręką) lub losowo poruszające się punkty. Jednocześnie rejestrowaliśmy sygnał EEG.

Nasi uczestnicy odróżniali ruch biologiczny od przypadkowego ruchu punktów świetlnych już na wczesnym etapie przetwarzania, między 100 a 200 milisekundą od ujrzenia bodźca. To wskazuje, że preferencyjnie przetwarzamy istotne informacje dotyczące potencjalnie żywych obiektów.

Różnice w przetwarzaniu działań indywidualnych i gestów komunikacyjnych pojawiły się około 500 milisekundy od ujrzenia bodźca, co wskazuje na rozpoznawanie intencji stojących za wykonywanymi ruchami, takich jak intencja komunikacyjna. Gesty komunikacyjne przyciągały uwagę mocniej niż indywidualne czynności, co pokazuje, że preferujemy przetwarzanie informacji istotnych dla nas społecznie.

Zapraszamy do lektury: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17470919.2023.2214374

Konferencja pt. „Psychologia okiem młodego badacza” za nami! Z nieopisaną dumą informujemy, że CZWÓRKA naszych doktorantek i doktorantów otrzymała nagrody w konkursie na najlepszy poster!

W pracy opublikowanej wczoraj w czasopiśmie Schizophrenia Research przyjrzeliśmy się bliżej zagadnieniu zniekształceń społeczno poznawczych. Mianem tym określamy tendencję do nadawania specyficznych, negatywnych interpretacji w neutralnych lub niejasnych sytuacjach społecznych. Obok samotności rozumianej jako subiektywne niezadowolenie z ilości oraz jakości posiadanych relacji, wzięliśmy również pod lupę obiektywną ilość więzi społecznych i otrzymywanego wsparcia. Analizie poddaliśmy także subiektywnie postrzegane aspekty empatii. Dotychczasowe badania wskazują na powiązania między wymienionymi powyżej czynnikami, a także ich możliwą rolę w mechanizmach schizofrenii.

Otrzymane wyniki wskazały na prawie dwukrotnie wyższy (!) wskaźnik izolacji społecznej w grupie pacjentów ze schizofrenią w porównaniu do zdrowej grupy kontrolnej. Co ciekawe, różnica dotyczyła jedynie ilości kontaktów i wsparcia otrzymywanego od przyjaciół, nie zaobserwowaliśmy za to różnic w kontaktach z rodziną. Dodatkowo, w grupie pacjentów to właśnie kontakty przyjacielskie, a nie więzi rodzinne okazały się predyktorem samotności. Grupy różniły się także pod względem mechanizmów związanych z empatią – podczas gdy wśród osób zdrowych wszystkie aspekty empatii były istotnie związane z poziomem samotności, w grupie pacjentów ze schizofrenią jedynym istotnym aspektem okazał się subiektywnie odczuwany w kontaktach społecznych dystres.

Na podstawie czterech użytych przez na wskaźników zniekształceń społeczno poznawczych wyodrębniliśmy jeden czynnik opisujący ogólną tendencję do postrzegania społecznych sytuacji jako trudnych, nieprzyjemnych i zagrażających, który określić możemy mianem „social threat bias”. W grupie pacjentów czynnik ten związany był z poziomem samotności zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, poprzez pogłębiającą się izolację społeczną. Według otrzymanych przez nas wyników, tendencja do nadmiernego dostrzegania zagrożenia w sytuacjach społecznych nie tylko sprawia, że oceniamy istniejące relacje gorzej. Zmniejsza też ilość faktycznych kontaktów społecznych, co w konsekwencji jeszcze bardziej pogłębia poczucie samotności pacjentów ze schizofrenią. Wyniki te potwierdzają wnioski z badania przeprowadzonego z udziałem osób zdrowych, które opublikowaliśmy jakiś czas temu, są również zgodne z Ewolucyjną Teorią Samotności autorstwa Johna i Stephanie Caccioppo. Wskazują także na potencjalną korzyść którą może przynieść zaadresowanie problemu zniekształceń społeczno poznawczych w terapiach i programach interwencyjnych nakierowanych na redukcję samotności.

Zapraszamy do lektury! https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37163867/

Począwszy od pierwszych opisów autorstwa Bleulera i Kraeplina z początku XX wieku, schizofrenia niezmiennie fascynuje klinicystów i badaczy. Mimo niezliczonej ilości publikacji, mechanizmy związane z zachorowaniem na schizofrenię oraz jej przebiegiem wciąż nie zostały w pełni wyjaśnione. Nie będzie to raczej dla nikogo niespodzianką, że jednym z interesujących nas w tym kontekście zagadnień jest samotność. Jak pokazują dotychczasowe badania, doświadcza jej nawet 80% pacjentów z diagnozą schizofrenii, co związane jest pośrednio i bezpośrednio m.in. z poziomem niepełnosprawności, chorobami metabolicznymi i naczyniowymi, a w konsekwencji – zwiększoną śmiertelnością w opisywanej grupie. Często podkreślamy również, że zarówno w populacji ogólnej, jak i wśród pacjentów psychiatrycznych poznanie społeczne (definiowane jako zestaw umiejętności niezbędnych do nawiązywania interakcji społecznych) związane jest z poziomem funkcjonowania w większym stopniu niż ogólne zdolności poznawcze.

W badaniu opublikowanym właśnie w Journal of the International Neuropsychological Society staraliśmy się więc zaadresować ten problem poprzez analizę poznawczych i społeczno poznawczych mechanizmów, które mogą stać za zwiększonym poziomem samotności odczuwanej przez pacjentów ze schizofrenią.

Analizie poddaliśmy duży zestaw danych uzyskanych w projektach prowadzonych w naszej Pracowni, a także tych prowadzonych przez nasze współpracowniczki i współpracowników ze Stanów Zjednoczonych: Kelsey Ludwig i Davida Penna (University of North Carolina at Chapell Hill), Amy Pinkham (University of Texas at Dallas), Philippa Harveya (University of Miami Miller School of Medicine) oraz Michaela Greena (University of California Los Angeles).

Wyniki potwierdziły wyższy poziom samotności wśród grupy pacjentów w porównaniu ze zdrową grupą kontrolną. Okazało się również, że samotność u pacjentów związana była z objawami afektywnymi, a także z objawami ubytkowymi. Najważniejszy wynik dotyczy jednak związku między samotnością a poznaniem społecznym. Zgodnie z wcześniejszymi wynikami, zaobserwowaliśmy, iż część pacjentów w badanej grupie cechowała się poziomem sprawności zdolności związanych z poznaniem społecznym podobnym do tego, który obserwowany może być u osób zdrowych. Jednocześnie u części (ok. 44% grupy) obserwować można zaburzenia w tym zakresie. Jak wskazaliśmy w badaniu, wyłącznie w tej podgrupie pacjentów zaobserwować można było istotny związek między poziomem poczucia samotności a zdolnościami związanymi z tzw. teorią umysłu (umiejętność rozumienia stanów innych osób oraz przyjmowania perspektywy), oraz rozpoznawania emocji na podstawie wyrazu twarzy. Mamy nadzieję, że naszymi badaniami dołożymy chociaż małą cegiełkę, która przyczyni się do lepszego zrozumienia schizofrenii i co najbardziej istotne – opracowania metod wsparcia w zakresie kluczowych problemów zwiększających cierpienie w tej społeczności pacjentów. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem!

https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-the-international-neuropsychological-society/article/loneliness-is-associated-with-mentalizing-and-emotion-recognition-abilities-in-schizophrenia-but-only-in-a-cluster-of-patients-with-social-cognitive-deficits/8E89DCCDFB08A124CE4CAC63A537DC27/share/97edf9a9863da909acac0f370705c2e986d09d2b

Zachęcamy do lektury świeżego tekstu Ani Cyklińskiej dla Vogue’a, w którym nasza doktorantka, mgr Aleksandra Piejka miała okazję opowiedzieć o wynikach Projektu Samotność!

https://www.vogue.pl/a/jak-sobie-radzic-z-samotnoscia