W pracy opublikowanej wczoraj w czasopiśmie Schizophrenia Research przyjrzeliśmy się bliżej zagadnieniu zniekształceń społeczno poznawczych. Mianem tym określamy tendencję do nadawania specyficznych, negatywnych interpretacji w neutralnych lub niejasnych sytuacjach społecznych. Obok samotności rozumianej jako subiektywne niezadowolenie z ilości oraz jakości posiadanych relacji, wzięliśmy również pod lupę obiektywną ilość więzi społecznych i otrzymywanego wsparcia. Analizie poddaliśmy także subiektywnie postrzegane aspekty empatii. Dotychczasowe badania wskazują na powiązania między wymienionymi powyżej czynnikami, a także ich możliwą rolę w mechanizmach schizofrenii.
Otrzymane wyniki wskazały na prawie dwukrotnie wyższy (!) wskaźnik izolacji społecznej w grupie pacjentów ze schizofrenią w porównaniu do zdrowej grupy kontrolnej. Co ciekawe, różnica dotyczyła jedynie ilości kontaktów i wsparcia otrzymywanego od przyjaciół, nie zaobserwowaliśmy za to różnic w kontaktach z rodziną. Dodatkowo, w grupie pacjentów to właśnie kontakty przyjacielskie, a nie więzi rodzinne okazały się predyktorem samotności. Grupy różniły się także pod względem mechanizmów związanych z empatią – podczas gdy wśród osób zdrowych wszystkie aspekty empatii były istotnie związane z poziomem samotności, w grupie pacjentów ze schizofrenią jedynym istotnym aspektem okazał się subiektywnie odczuwany w kontaktach społecznych dystres.
Na podstawie czterech użytych przez na wskaźników zniekształceń społeczno poznawczych wyodrębniliśmy jeden czynnik opisujący ogólną tendencję do postrzegania społecznych sytuacji jako trudnych, nieprzyjemnych i zagrażających, który określić możemy mianem „social threat bias”. W grupie pacjentów czynnik ten związany był z poziomem samotności zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, poprzez pogłębiającą się izolację społeczną. Według otrzymanych przez nas wyników, tendencja do nadmiernego dostrzegania zagrożenia w sytuacjach społecznych nie tylko sprawia, że oceniamy istniejące relacje gorzej. Zmniejsza też ilość faktycznych kontaktów społecznych, co w konsekwencji jeszcze bardziej pogłębia poczucie samotności pacjentów ze schizofrenią. Wyniki te potwierdzają wnioski z badania przeprowadzonego z udziałem osób zdrowych, które opublikowaliśmy jakiś czas temu, są również zgodne z Ewolucyjną Teorią Samotności autorstwa Johna i Stephanie Caccioppo. Wskazują także na potencjalną korzyść którą może przynieść zaadresowanie problemu zniekształceń społeczno poznawczych w terapiach i programach interwencyjnych nakierowanych na redukcję samotności.
Zapraszamy do lektury! https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37163867/